Tomas: Rabbim ve Tanrım!
"Tomas O'na, «Rabbim ve Tanrım!» diye cevap verdi."
Teslis yanlılarının iddiası
Teslis yanlılarının iddialarına göre Tomas, İsa'yı "Tanrı" olarak tanımlamaktadır.
İddiaya Karşılık Gerçekler
Kutsal yazıların bize gösterdiği üzere Tomas, İsa'nın ona öğrettiği şeyi açıklamaktadır. "İsa'yı görmek Baba'yı görmektir."(Yu. 14:10-11; 12:44- 45). İsa, Baba'yı tanıtmıştır.(1:18). Aslında bütün Yuhanna müjdesinin en önemli noktası, insan olan İsa'nın, Baba Tanrı'yı insanlara tanıtmasıdır.
İddiayla İlgili Sorunlar
1.Tomas'ın en nihayetinde inandığı şey: İsa'nın ölümden dirilmesi
Teslis yanlılarının yorumu sanki Tomas bu sözleri söylerken "İsa'nın tanrılığını ilan amacı güdüyordu" gibi bir düşünceye dayanıyor. Fakat bu yorum, metnin bağlamını yadsıyor. Olay, Tomas'ın İsa'nın tanrı olup olmadığına inanmaması değil ancak İsa'nın ölümden dirilmediğine inanıp inanmamasıydı. Tomas, efendisinin dirilişinden şüphe duymuştu ve "İsa'yı görmeden dirildiğine inanmam" demişti. Yuhanna 20:27'de İsa, Tomas'a ellerindeki yaraları göstererek dirildiğini kanıtlamaya girişmişti. Tomas'ın 28.ayette İsa'ya olan cevabı, İsa'nın dirilişine inanması üzerine verilmiştir. İsa'nın 29.ayetteki cevabı ise yine diriliş konusu üzerinedir. İsa "Dirildiğime beni gördüğün için inandın" demektedir. Teslis yanlıları 29.ayeti sanki Tomas, İsa'nın tanrılığına inanmış gibi okumaktadır. Hâlbuki arka plandaki olay Tomas'ın dirilişe inanmaması sonrasında İsa'yı görmesiyle dirilişe inanmasıdır. 28.ayetteki cevap da konu bağlamında değerlendirilmelidir.
Bir sebepten ötürü, teslis yanlıları bölümü okurken bu gerçeği görmezden gelirler. Onlar, Tomas'ın İsa'nın tanrılığını ilan ettiğini söylerler. Hâlbuki bölümün ana konusu Tomas'ın İsa'nın dirilişine inanıp inanmamasıdır. Teslis yanlılarının bu bağlantı kopukluğunu yaşamalarının sebebi, tipik bir teslis savunucusunun Tomas'ın dirilişten sonra İsa'ya neden "Rabbim ve Tanrım" diyebileceği konusunda bir fikir sahibi olmamasıdır.
2. Önemli derecede hatalı bir varsayım
Teslis yanlısı iddia, çok sorunlu bir varsayıma dayanmaktadır. Teslis savunucularına göre Tomas bu cümleyi İsa'ya söylerken İsa'yı kendi tanrısı olarak ilan etmektedir. Fakat bu varsayım gerçekten çok sorunludur.
"Bundan sonra İsa, kendisinin Yeruşalim'e gitmesi, ileri gelenler, başkâhinler ve din bilginlerinin elinden çok acı çekmesi, öldürülmesi ve üçüncü gün dirilmesi gerektiğini öğrencilerine anlatmaya başladı. Bunun üzerine Petrus O'nu bir kenara çekip azarlamaya başladı. "Tanrı korusun, ya Rab! Senin başına asla böyle bir şey gelmeyecek!" dedi. Ama İsa Petrus'a dönüp, "Çekil önümden, Şeytan!" dedi, "Bana engel oluyorsun. Düşüncelerin Tanrı'ya değil, insana özgüdür." "(Matta 16:21-23)
Yukarıdaki bölümü teslis yanlılarının Yuhanna 20:28'i yorumladığı gibi yorumlarsak Petrus'un Şeytan'ın kendisi olduğu sonucuna varmamız gerekir. Fakat böyle olmadığını iyi biliyoruz. İsa, bu sözleri Petrus'a direkt olarak söylese bile bunun Petrus'un Şeytan olduğu anlamına gelmediğini biliyoruz. Bu yüzden benzer bir durumun Yuhanna 20:28'de de söz konusu olup olmadığını incelememiz gerekiyor.
Metnin dediğine göre Tomas bu sözleri İsa'ya söylemiştir. Ancak metinde, "Tomas İsa'yı Tanrı diye çağırdı" yazmamaktadır.
3.Metnin bağlamı
Metnin bağlamı, teslis yanlılarının aleyhinedir. Daha öncesinde İsa Meryem'le konuşurken Baba'sını onun Tanrısı ve kendi Tanrı'sı olarak tanıtıyor. Meryem'e "ben senin Tanrı'nım" demiyor ancak "benim Babam ve sizin Baba'nız" diyor.(Yuh.20:17). Daha sonra Yuhanna bu olayları - İsa ve Tomas olayı da dahil - İsa'nın Tanrı olduğuna inanalım diye değil İsa'nın Tanrı'nın Oğlu olduğuna inanalım diye yazdığını belirtiyor.(Yuh.20:31):
"…Biz Rab'bi/Efendi'yi gördük! …" (Yuhanna 20:25) (dikkat! dirildikten sonra efendi olduğunu elçiler beyan ediyor)
"...benim Tanrımın ve sizin Tanrınızın yanına çıkıyorum." (Yuhanna 20:17)
"Ne var ki yazılanlar, İsa'nın, Tanrı'nın Oğlu Mesih olduğuna iman edesiniz ve iman ederek O'nun adıyla yaşama kavuşasınız diye yazılmıştır." (Yuhanna 20:31)
4.Grek dili gramerinin önemi
Tomas, İsa'ya tam olarak şöyle demiştir: "benim Efendim/Rabbim ve benim Tanrı'm". Eğer "İsa benim Efendim ve Tanrı'm" deseydi teslis yanlılarının iddiası daha fazla bir önem taşırdı. Böyle deseydi Grekçe gramer kurallarına göre Efendisi ve Tanrı'sı tek bir kişi olduğu anlamına gelirdi. Ancak Tomas böyle demedi. Onun yerine Grekçe konuşanların iki kişiye hitap edecek oldukları zaman kullanacakları şekilde konuştu. "benim Efendim ve benim Tanrı'm".
17.ayet ayrıca önemlidir. "benim Babamın ve sizin Babanızın, benim Tanrımın ve sizin Tanrınızın." Bu ayete göre İsa'nın bir kişiden bahsettiği ortadadır. Ancak 28.ayette Yuhanna bir kişiye hitap edilecek şekilde bir gramer yapısı kurmamıştır. "benim Efendim ve Tanrım" şeklinde yazmamaktadır. Bunun aksine Grekçe konuşanların iki kişiye hitap ederken kullanacakları şekilde bir gramer yapısı kurmuştur. "benim Efendim ve benim Tanrım"
Aşağıdaki iki ayeti karşılaştırın. İlk ayet iki kişiye hitap ediliyorsa ikinci ayette kaç kişiye hitap ediliyor?
"İsa'nın Mesih olduğunu inkâr eden yalancı değilse, yalancı kimdir? Baba'yı ve Oğul'u (the Father and the Son) inkâr eden, Mesih karşıtıdır." ("1.Yuhanna 2:22)
Tomas O'na, «Rabbim ve Tanrım!»(the Lord of me and the God of me) diye cevap verdi.
Yuhanna'nın kullandığı gramer yapısı, iki kişiye hitap edildiğinde kullanılan gramer yapısıdır. Ayrıca bunun yanında başka kanıtlarla da Tomas'ın iki kişiye hitap ettiği kanıtlanabilir.
5.Tomas'ın Tanrısı ve İsa Mesih'in Tanrısı
Teslis savunucularının iddialarına göre Tomas'ın Tanrısı ve İsa Mesih'in Tanrısı aynı kişi değil. Onlara göre Tomas'ın Tanrısı İsa; ancak İsa Mesih'in Tanrısı kendisi değil, başka biri (teslis öğretisine göre de Baba, Oğul değildir; Oğul da Baba değildir). Ancak her nasıl oluyorsa iddialarının kaçınılmaz sonuçları onlara etki etmiyor.
Tek Gerçek Tanrı'dan bahsedildiği zaman referans gösterilen İsa Mesih'in Tanrı'sı oluyor. Teslis yanlıları bu duruma görmezden geliyorlar. Bu kaçınılmaz bir durum çünkü tek bir Tanrı vardır. Yani Tomas "benim Tanrım" dediği zaman İsa Mesih'in Tanrı'sını kast ediyor. O da Baba'dır.
"...benim Babamın ve sizin Babanızın, benim Tanrımın ve sizin Tanrınızın yanına çıkıyorum.»"
Yuhanna 20:28'de, İsa ölümden dirilmiştir ancak Tomas, gözlerimle görmeden dirildiğine inanmam demiştir. Şimdi şu iki ayeti dikkatlice karşılaştıralım:
"«Baba'dan size göndereceğim Yardımcı, yani BABA'DAN ÇIKAN Gerçeğin Ruhu geldiği zaman, O bana tanıklık edecek." (Yuhanna 15:26)
"İsa yine onlara, «Size esenlik olsun!» dedi. «Baba beni gönderdiği gibi, ben de sizi gönderiyorum.» Bunu söyledikten sonra onların üzerine üfleyerek, «Kutsal Ruh'u alın!» dedi" (Yuhanna 20:21-22)
"O gün anlayacaksınız ki, ben Babamdayım, siz bendesiniz, ben de sizdeyim." (Yuhanna 14:20)
Kutsal Ruh'u İsa üfledi ancak Ruh'un Baba'dan çıkacağını söylemişti. "O gün anlayacaksınız..." Tomas anladı. İsa Baba'daydı ve Baba da İsa'daydı.
Gerçeklerin analizi
1.Bağlam: Görmek ve İnanmak
Onikiler'den biri, "İkiz" diye anılan Tomas, İsa geldiğinde onlarla birlikte değildi. Öbür öğrenciler ona, "Biz Rab'bi gördük!" dediler.
Tomas ise, "O'nun ellerinde çivilerin izini görmedikçe, çivilerin izine parmağımla dokunmadıkça ve elimi böğrüne sokmadıkça inanmam" dedi.
Sekiz gün sonra İsa'nın öğrencileri yine evdeydiler. Tomas da onlarla birlikteydi. Kapılar kapalıyken İsa gelip ortalarında durdu, "Size esenlik olsun!" dedi. Sonra Tomas'a, "Parmağını uzat" dedi, "Ellerime bak, elini uzat, böğrüme koy. İmansız olma, imanlı ol!"
Tomas O'nu, "Rabbim ve Tanrım!" diye yanıtladı.
İsa, "Beni gördüğün için mi iman ettin?" dedi. "Görmeden iman edenlere ne mutlu!"
Yuhanna 20:28'in bağlamı, görmek ve inanmakla ilişkili. İsa, dirildikten sonra havarilere görünmüştü ancak Tomas orada değildi. Havariler İsa'yı gördüklerini söyleyince Tomas da "ellerindeki ve vücudundaki yaraları kendi gözlerimle görmedikçe dirildiğine inanmam" demişti. İsa, Tomas'a görünüp şöyle dedi: Parmağını uzat" dedi, "Ellerime bak, elini uzat, böğrüme koy. İmansız olma, imanlı ol!". Daha sonra Tomas İsa'ya cevap verdi İsa da tekrar cevaben "Beni gördüğün için mi iman ettin?" dedi. "Görmeden iman edenlere ne mutlu!"". Ayetlerden de fark edilebileceği üzere "görmek" ve "inanmak" bu konunun temel noktası.
2.Görmek ve inanmak: İsa, Tomas'a ve öğrencilere ne öğretti ?
Yuhanna 14'te İsa gideceğini söyler ve öğrenciler kederlenir. İsa'da "yolu bildiğiniz için kederlenmenize gerek yok" der. Yine de öğrencilerin kafası karışır bunun üstüne İsa şöyle açıklar: "Benim gideceğim yerin yolunu biliyorsunuz."
Tomas, "Ya Rab, senin nereye gideceğini bilmiyoruz, yolu nasıl bilebiliriz?" dedi.
İsa, "Yol, gerçek ve yaşam Ben'im" dedi. "Benim aracılığım olmadan Baba'ya kimse gelemez. Beni tanısaydınız, Babam'ı da tanırdınız. Artık O'nu tanıyorsunuz, O'nu gördünüz."
Filipus, "Ya Rab, bize Baba'yı göster, bu bize yeter" dedi. İsa, "Filipus" dedi, "Bunca zamandır sizinle birlikteyim. Beni daha tanımadın mı? Beni görmüş olan, Baba'yı görmüştür."(Yuhanna 14:4-9)
Yuhanna 20:28'in bağlamı görmek ve inanmak üzerinedir. İsa, Tomas ve öğrencileri görmek ve inanmak konusunda öğretmişti. İsa'yı görmek sadece bir kişiyi görmek değil iki kişiyi görmekti: 1-Efendileri İsa 2- Babaları Tanrı. İsa, ayrıca Baba'yı nasıl görebileceklerini de öğretti. Yuhanna 14:10-12 de İsa şöyle diyecekti: "...Size söylediğim sözleri kendiliğimden söylemiyorum, ama bende yaşayan Baba kendi işlerini yapıyor. Bana iman edin; ben Baba'dayım, Baba da bendedir. Hiç değilse bu işlerden dolayı iman edin." Yuhanna 12:44-45'te İsa, benzer bir açıklama yapıyor:
"Bana iman eden bana değil, beni gönderene iman etmiş olur". İsa'yı tanımak, Baba'yı tanımaktır. İsa'ya inanmak, Baba'ya inanmaktır. İsa'yı görmek Baba'yı görmektir. Çünkü İsa, Baba'nın işlerini yapmak ve O'nun sözlerini iletmek için gönderildi. Bundan öte, O'nda işlerini yapan Baba'ydı. İsa, Baba'nın Sözüydü. Bu anlayıştan yola çıkarak, "Beni görmüş olan Baba'yı görmüştür" demektedir. Yuhanna 1:18'de "Tanrı'yı kimse görmedi ancak Tanrı'nın biricik Oğlu O'nu tanıttı" demektedir. İsa, Yuhanna 14'te bundan bahsetmekteydi.
İsa'nın görme ve inanma konusundaki öğretisi
Ayette yazdığına göre Tomas, bu kelimeleri İsa'ya söyledi. Ancak Tomas,
İsa'yı "Tanrım" diye çağırdı, yazmamaktadır. Peki Tomas bu sözleri neden İsa'ya
söyledi? Yuhanna İncilinde nedenini görebiliriz. İsa'yı görmek Baba'yı da
görmekti. İsa'yı görmek bir kişiyi değil iki kişiyi görmekti. Tomas'ın
20:28'de söylediği sözler bundan dolayıydı.
3. ''O gün anlayacaksınız..."
İsa'nın şu iki öğretisini dikkatlice karşılaştırın:
"...Beni görmüş olan, Baba'yı görmüştür. Sen nasıl, 'Bize Baba'yı göster' diyorsun? Benim Baba'da, Baba'nın da bende olduğuna inanmıyor musun?..."(Yuhanna 14:9-10)
"O gün anlayacaksınız ki, ben Babam'dayım, siz bendesiniz, ben de sizdeyim"(14:20)
İsa öğrencilerine gerçeği o gün anlayacaksınız demektedir. O gün, ölümden dirildiği gündü. "Az sonra dünya artık beni görmeyecek, ama siz beni göreceksiniz. Ben yaşadığım için siz de yaşayacaksınız. O gün anlayacaksınız ki, ben Babam'dayım..."(Yuhanna 14:19-20). Devamında Kutsal Ruh'un onlara öğrettiklerini hatırlatacağını bildiriyor. (Yuhanna 14:26). O gün, öğrencilerin İsa'nın Baba'da olduğunu bileceklerdi.
İsa, kutsal ruhu öğrencilere üfledi. Bu ruhun Baba'dan çıktığını söylemişti. Bu yaşandı çünkü Ruhta ve Baba'nın görkemiyle diriltilmişti. Rab Ruh'tur; bu sebeple Baba'dan çıkan ruhu üfleyebildi.
Tüm bu şeyleri
ortaya koyduğumuz zaman gerçek kaçınılmaz oluyor. İsa'yı görmek Baba'yı
görmekti. İsa'nın öğrettiği üzere öğrenciler o gün İsa'nın Baba'da olduğunu
bileceklerdi. Kutsal yazılar, kendi kendisini açıklıyor.
SONUÇ
Bir tane Tanrı olduğuna göre, Tomas, "Benim Tanrım" dediğinde İsa Mesih'in Tanrı'sına atıfta bulunuyordu. Bütün kanıtlar dürüstçe göz önüne konulursa, Tomas'ın İsa'nın ona öğrettiği şeyleri onayladığı görülebilir. İsa'yı görmek ve inanmak demek Baba'yı görmek ve inanmaktı. Baba; İsa'nın ve Tomas'ın Tanrı'sıydı.(20:17). İsa, bu müjdede gördüğümüz üzere yaptıklarıya ve konuştuklarıyla Baba'yı tanıttığını söylüyor. Yuhanna da aynı şeyi söylüyor. "Tanrı'nın Oğlu gelmiş ve gerçek Olan'ı tanımamız için bize anlama gücü vermiştir". O, Baba'ya giden kapıdır. Onun aracılığıyla Baba'yı tanıyabiliriz.
İsa, "beni gören Baba'yı da görmüştür" dedi çünkü İsa'da işlerini yapan Baba'ydı. Baba, kendisinden çıkan Kutsal Ruh'la İsa'yı ölümden diriltmiştir. Bu ruhu İsa, öğrencilerine vermiştir. (Yuh.20:21-22). İsa'yı görmek demek Baba'yı görmek olduğu için Tomas, İsa'ya "Benim Efendim ve Benim Tanrım" demiştir. Bu, Yuhanna müjdesinin verdiği mesajdır. İsa, insanlara Baba'yı tanıttı. Efendimiz İsa Mesih'i görmek demek Baba'yı/Tanrı'mızı/Mesih İsa'nın Tanrı'sını görmekti.
"Beni gördüğün için mi iman ettin?" dedi. "Görmeden iman edenlere ne mutlu!" (Yuhanna 20:29)
İsa yüksek sesle, "Bana iman eden bana değil, beni gönderene iman etmiş olur" dedi. "Beni gören beni göndereni de görür. (Yuhanna 12:44-45)
"Benim Efendim ve benim Tanrım" (Yuhanna20:28)